(Fahri Uzun ve İsmet Hızarcı’ya ithafımdır)
Yeşilırmak sevdadır
Aşıklara can olur
Elma kandan renk alır
Amasya’ya şan olur.
….
Babayiğit [1] vuranda
Kızlar halay tutanda
Semaverler fokurdar
Çay derde derman olur.[2]
….
Kurtboğan’dan[3] gelir ses
Çilehanede[4] nefes
Beyazıt Camiinde[5]
Yaşayan zaman olur.
….
Kalede tarih yatar
Pirlerde yankılanır [6]
Ferhat’ın külüngünü[7]
Serçoban[8] soran olur
….
Sinan Dede çamları[9]
Gülaziz’in kılıcı[10]
Baba İlyas himmeti[11]
Erlere divan olur
….
Tersakan, Gani Baba[12]
İğneci[13] arastada
İllede Garip Hafız[14]
Dillere mihman[15] olur
….
Beride taş mezarlar
Aynalıyı[17] karşılar
Müzedeki mumyalar[18]
Akıla ziyan olur
….
Şehzadeler konağı
Bir eder koca çağı
Padişah Yavuz Selim
Bahtsıza yaran olur[19]
….
Teneşirde Şeyh Hamza[20]
Şirvanlı Mir Nigari[21]
Yassıçal’da Erkonaş[22]
Sabadan ezan olur[23]
….
Havuzbaşı, Çakallar[24]
Sebzelidir kebabı
Hamamözü, Gözleğim[25]
Ölüye derman olur
….
Lahana sarmasıyla
Keşkeği, dolmasıyla[26]
Piri Baba[27] yoluyla
Merzifon canan olur
….
Tersakan deli akar
Yedikır ona bakar
Suluca[28] güzelleri
Gönüller yakan olur
….
Hacıköy’de Gab’Oğuz[29]
Bilinsin nice çoğuz
Denirse “yoksun artık”
Her göbel, havran[30] olur
….
Taşova er yatağı
Trabzon’a kan bağı[31]
Bamyasıyla atlısı
Tarihe destan olur
….
Göynücek’te bacılar
Haşhaşlı çörek yapar
Akdağ’dan suyun içen
Leb değmez ozan olur
….
Sanmayın bu vatanı
Faniler bekler diye
Her adımı bir şehit
Teberdeki kan olur
….
Af m’olur kan dökene
Bayrağa göz dikene
Devlete laf edene
Kubur[32] kabristan olur
….
Tezene teli döğsün
Meydancı[16] semah dönsün
Amasya’yı sevmeyen
Bir kuru fidan olur
……
Aşıklar saza vursun
Erenler dara[33] dursun
Soran Kenan’dan sorsun
Amasya cihan olur
Cihan gülistan olur.
Gözlek Termal Tesisleri, 17 Kasım 2010
[1] Mahalli oyun havası. Her oyuncu kendi figürleri ile oynar.
[2] Çay Karadeniz’de (Bilhassa Rize’de) yetiştirilir. Amasya’da demlenir-içilirmiş.
[3] Akşemsettin’in babası. Sayısız efsanesi vardır. Kıbrıs harekatında yaşanan Ali Yüzbaşı olayı dillerden düşmemektedir.
[4] Çilehane Camii
[5] II.Bayazıt tarafından yaptırılan külliye içerisindedir.
[6] Şeyh Hamza’nın ve ailesinin meftun bulunduğu park. Halen kapalı bulunan kuyu üzerine çıkıldığında rezonans vermektedir.
[7] Ferhat ile Şirin Efsanesi
[8] Amasya Merkez’in hemen dışında evliya türbesi
[9] Ardıçlar Köyü’nde evliya
[10] Horasan Erenlerinden Keçeci Baba’nın torunu olup Karkın Köyü’nde meftundur. Kıbrıs harekatında duvarda asılı duran kılıcından kan damladığı anlatır.
[11] İlyasköy’de meftun Babailik hareketinin önderi
[12] Suluova’da Horasan Erenlerinden evliya
[13] Arastada meftun evliyadan İğneci Baba
[14] Gümüşhacıköy’de meftun İbrahim Hakkı Gül
[15] Mihman: Misafir
[16] Cem ayininde semah’ı düzenleyen kişi
[17] Kaya mezarları ve Aynalı Mağara
[18] Moğollar döneminden kalmadırlar.
[19] Şehzadeler Konağı yakın zamanda Belediye tarafından müze olarak açılmıştır. İçerisinde Amasya’da valilik yapan şehzadelerin heykelleri bulunmaktadır. Bunlardan Yıldırım Bayezid, Çelebi Sultan Mehmed, II. Murad, Fatih Sultan Mehmed, II. Bayezid Han, III. Murad ile Amasya doğumlu olan Yavuz Sultan Selim padişah olmuşlardır. Tahta çıkamamış olan şehzadeler Mehmed Çelebi, Alaaddin Çelebi, Ahmet Çelebi, Beyazıt Çelebi ve Mustafa Çelebi “bahtsız-tahtsız şehzadeler” olarak anılmaktadır.
[20] Pirler Parkı’nda meftundur. Rivayet olunur ki., Cenazesi yıkanırken teneşirin bir bacağı kırılmış. Bunun üzerine cenaze elini teneşir ayağı olarak yere dayamış.
[21] Amasya’ya yerleşen Azerbaycan göçmenlerinin inanç önderlerindendir.
[22] Horasan Erenlerindendir. Yassıçal’da meftundur. Lokumcu Baba olarak ta anılır.
[23] Her vaktin ezanı farklı bir makamdan okunur. Sabah ezanın makamı değişmez olarak “Saba”dır. Öte yandan “Saba” tasavvuf musikisinde en çok kullanılan makamdır.
[24] Mesire yeri ve Amasya’yı tepeden gören lokantasıyla meşhur bölge
[25] Amasya’daki kaplıcalardan ikisi
[26] Keşkek tüm Amasya’da yaygındır. Kara bakla dolması da öyle.. Osmanlılar zamanında Merzifon Lahanasıyla, Taşova bamyasıyla meşhurmuş. Şehzadeler her iki ilçenin sipahilerini yarıştırırken, “Hayda Bre Kelemciler!”, “Hayda Bre Bamyacılar!” diye bağırırlarmış
[27] Merzifon’da meftun olup, Horasan Erenleri’ndendir.
[28] Suluova ilçesinin eski adı.
[29] Gümüşhacıköy’e iskan edilen Oğuz boylarına ait köylerdir. Halk arasında Gaba Oğuz (İri-kalabalık Oğuz) olarak anılmaktadırlar
[30] Türkmen-yörük ağzında “kurt”. Yaşlı Türkmen kadınları erkek torunlarını “Havran eniği” (Kurt yavrusu) diye severlermiş como es la pastilla de viagra.
[31] Fatih İstanbul’u fethettiğinde Trabzon nüfusu 5000’dir. 1462-1486 arasında Çorum-Amasya-Tokat ve Canik eyaletlerinden 202 hane Türkmen Trabzon’a (Sur içi-Eski hisar’a) iskan edilir. Bu iskan yaklaşık 200 kişidir. Halen Sonusa olarak bilinen Uluköy, o dönemde Sanusak adıyla en fazla ailenin iskana alındığı yerlerdendir. Aynı dönemde Maraş’tan ve komşu illerinden de iskan uygulanmıştır. 1940’lı yıllara kadar Trabzon’da Suriçi’nde Amasyalılar Camii bulunmakta iken o tarihte yıkılmış, arsası vakıflar tarafından muhtemelen satılmıştır. Halen o bölgede “Amasya Cami Sokak” adı devam etmektedir.
[32] B.k çukuru
[33] Alevi-Bektaşi Cemlerinde bir uygulama
